Powstaną mapy osuwisk dla ponad 250 karpackich gmin i około 270 powiatów w Polsce. Przygotowują je naukowcy z Państwowego Instytutu Geologicznego w ramach projektu SOPO.

Prowadzony w - pełniącym funkcję państwowej służby geologicznej - PIG projekt "SOPO - System Osłony Przeciwosuwiskowej" w przyszłości ma być źródłem informacji dla samorządów na temat rozmieszczenia osuwisk i terenów zagrożonych tzw. ruchami masowymi.

Mapy, które powstaną w ramach projektu SOPO, mogą wskazywać miejsca potencjalnie niebezpieczne, w których może dojść do ponownego rozwoju osuwiska i gdzie nie powinno się budować nowych obiektów. Ludzie, którzy już się na tych osuwiskach pobudowali wcześniej, będą mięli świadomość zagrożenia z którym muszą żyć - mówi dr Dariusz Grabowski z PIG.

Zaznacza jednak, że same mapy nie mogą nikogo ostrzegać przed uaktywnieniem się osuwiska. To jest zadanie dla monitoringu, na podstawie którego powinien powstać system wczesnego ostrzegania przed zagrożeniem - tłumaczy specjalista PIG.

W ramach projektu SOPO powstaną mapy osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi dla 253 gmin karpackich i około 270 powiatów w całej Polsce. Poza tym 100 wybranych osuwisk będzie monitorowanych za pomocą tzw. systemu monitoringu powierzchniowego i wgłębnego.

Jak podkreśla dr Grabowski, nawet najlepiej rozwinięte pod względem walki z osuwiskami kraje - np. Szwajcaria, Austria, Włochy czy Francja - monitorują wyłącznie te osuwiska, które zagrażają obiektom strategicznym: tamom, zaporom, tunelom, mostom. Służba Geologiczna USA, dysponująca budżetem wielokrotnie większym od naszych możliwości, prowadzi ciągły monitoring tylko na około 50 osuwiskach - dodaje.

Według dotychczas zebranych danych, około 95 proc. wszystkich osuwisk znajduje się w Karpatach. "Możemy przyjąć, że do 40 proc. powierzchni tego terenu to obszar zagrożony możliwością rozwoju osuwisk, a około 1/4 powierzchni Karpat już stanowią osuwiska" - ocenia dr Grabowski.

Specjalista PIG tłumaczy, że dotychczas przyjmowało się, że na 1 km kw. powierzchni Karpat występuje średnio 1 osuwisko. Projekt SOPO zweryfikował tę średnią - obecnie wynosi ona ponad 2,5 osuwiska na 1 km kw.

Specjaliści z PIG zakończyli już prace w ponad 60 gminach karpackich województw małopolskiego i śląskiego. Do końca tego roku planujemy mieć gotowych - i to w wersji cyfrowej - 70 gmin. Stanowi to prawie 25 proc. obszaru całych Karpat - powiedział dr Grabowski.