Neutralizacja Tallboya. Akcja niespotykana dotąd w Europie

Akcja usuwania niewybuchu została zaplanowana na pięć dni - czwartek i piątek to tzw. terminy zapasowe, gdyby plany nurków-minerów pokrzyżowały np. niesprzyjające warunki atmosferyczne.

Ewakuowanych zostało  751 mieszkańców wyspy Karsibór i Ognicy na wyspie Wolin. Wszyscy musieli opuścić swoje mieszkania do godz. 8:30.

Powrót mieszkańców do domów będzie następował po zakończeniu prac nurków-minerów.

Codziennie podczas trwania operacji w godz. 7-17 ruch w Świnoujściu będzie ograniczony, nieczynna będzie m.in. ogólnodostępna przeprawa promowa Centrum, nie wolno będzie przebywać w wodzie, w godz. 9-17 zamknięty będzie też most na wyspę Karsibór.

Dostępna będzie jedynie przeprawa Warszów, którą będą obsługiwać cztery promy. Władze miasta ostrzegają przed dużymi utrudnieniami - przed przeprawą mogą tworzyć się długie kolejki. Dlatego też prezydent Świnoujścia Janusz Żmurkiewicz zwrócił się z prośbą do mieszkańców o nie poruszanie się w tych dniach samochodami, a do przyjezdnych - o przełożenie wizyty w mieście na późniejszy termin.

Kierowcy, jadący z Niemiec, którzy przeprawę Centrum traktują jako drogę tranzytową w głąb kraju, powinni w tym czasie kierować się na najbliższe przejścia graniczne Kołbaskowo - Pommellen i Lubieszyn - Linken.

W promieniu 3 km od miejsca zalegania Tallboya podczas trwania akcji wprowadzony zostanie też zakaz ruchu wszelkich jednostek pływających.

Ważącą 5,4 tony brytyjską bombę lotniczą DP 12000-lb, zwaną potocznie Tallboyem, znaleziono na dnie Kanału Piastowskiego podczas prac przy pogłębianiu toru wodnego Świnoujście-Szczecin we wrześniu ub.r. To największy znaleziony do tej pory niewybuch tego typu. Akcję jego neutralizacji określa się jako niespotykaną dotąd w skali Europy.

Przed operacją neutralizacji konieczne były długotrwałe przygotowania, m.in. oczyszczenie rejonu 200 m wokół bomby - wydobyto z niego ponad 400 niebezpiecznych obiektów wybuchowych, w których znajdowało się ok. 3 ton trotylu.

Nurkowie-minerzy z 12. Dywizjonu Trałowców rozpoczęli rano przygotowania do Tallboya. Bomba musi zostać najpierw odkopana i zabezpieczona.

Dziś i jutro nurkowie wykonają intensywną pracę, aby przygotować ten obiekt - przede wszystkim będą go odkopywali, bo jest głęboko zakopany w dnie, będą wybierali urobek, zabezpieczali, tak, aby ten obiekt w żaden sposób się nie poruszył, bo każde drganie, każde uderzenie, każde przesunięcie tego obiektu mogłoby spowodować jego nieoczekiwaną eksplozję - mówi rzecznik 8. Flotylli Obrony Wybrzeża Grzegorz Lewandowski.

Dodał, że operacja jest bardzo skomplikowana i będzie wykonywana bardzo powoli. Dno ma to do siebie, że piasek się przesuwa, obiekt może się przemieścić. Nie chcielibyśmy do tego dopuścić, ponieważ stwarza to bardzo duże zagrożenie; musimy to odpowiednio zabezpieczyć - wyjaśnił Lewandowski.

W prace przy neutralizacji Tallboya zaangażowanych jest kilkadziesiąt osób z 8. Flotylli Obrony Wybrzeża. Przy niewybuchu będzie pracować ok. 20 nurków-minerów z 12. Dywizjonu Trałowców. Marynarze współpracują też z firmą, która dotychczas poszukiwała niebezpiecznych przedmiotów na torze wodnym Świnoujście-Szczecin.

Warunki są bardzo trudne. W samym Kanale Piastowskim są bardzo duże prądy, nurkowie-minerzy będą działali przy ograniczonej widoczności, do tego 12 m pod wodą - czeka ich ciężka praca - powiedział rzecznik 8. Flotylli, dodając, że w poniedziałek warunki atmosferyczne są sprzyjające, marynarze nie przewidują więc na razie "komplikacji ze strony pogody".

Po południu kierownik działań nurków-minerów poinformował, że przygotowana do neutralizacji Tallboya przebiegają zgodnie z harmonogramem.

Wszystko przebiega zgodnie z planem, wszystkie działania, które założyliśmy przed nurkowaniem przebiegają prawidłowo i zgodnie z naszym harmonogramem. Obecnie jest przygotowana do osadzenia tuba dystansowa - powiedział chor. mar. Michał Jodłoski z Grupy Nurków Minerów 12. Dywizjonu Trałowców.

Neutralizacja bomby metodą deflagracji (oddziaływania na materiał wybuchowy innym materiałem wybuchowym i wkładką kumulacyjną) zaplanowana jest na środę. Nurkowie przygotują specjalne systemy wkładki kumulacyjnej Maritime EOD, umieszczane w oddzielnych kapsułach i zamocują je na bombie. Rozpoczną one proces deflagracji, który zostanie uruchomiony zdalnie.

Podczas II wojny światowej w Świnoujściu istniała baza Kriegsmarine. Pod koniec wojny, podczas ucieczki przed Armią Czerwoną, Niemcy zatopili sporą część amunicji. Miasto i port były atakowane przez alianckie lotnictwo. Mierzący ponad 5,5 m, zawierający 2,4 tony materiału wybuchowego o zwiększonej sile działania Tallboy jest najprawdopodobniej pozostałością po bombardowaniu krążownika Lützow. Tego typu bomby służyły do niszczenia krytycznej infrastruktury III Rzeszy.