​Jak założyć Profil Zaufany?

Profil Zaufany umożliwia dostęp do serwisów administracji publicznej, np. ePUAP, PUE ZUS czy CEIDG.

Gdy załatwiamy sprawę w urzędzie, musimy okazać dokument tożsamości. Profil Zaufany można porównać do takiego dokumentu w wersji wirtualnej - pozwala on zidentyfikować nas w trakcie załatwiania sprawy urzędowej online. Dane przypisane do Profilu Zaufanego to imię (imiona), nazwisko, data urodzenia oraz numer PESEL. Jeden obywatel może mieć tylko jeden, unikalny Profil Zaufany.

Uwierzytelnienie (logowanie) Profilem Zaufanym polega na podaniu nazwy użytkownika i hasła oraz na potwierdzeniu tych danych kodem autoryzacyjnym, który otrzymamy SMS-em.

PZ służy wyłącznie do kontaktów z administracją publiczną (urzędami, ministerstwami) i jest ważny przez 3 lata. Po upływie tego czasu można przedłużyć jego ważność na kolejne 3 lata.

Profil Zaufany może założyć każdy, kto ma numer PESEL oraz pełną lub ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Swój Profil Zaufany (PZ) posiada ponad 14 milionów Polaków. Liczba ta rośnie w szybkim tempie. Już w pierwszych 10 tygodniach 2022 roku Profil Zaufany założyło 600 tys. Polaków.

Rządowe instytucje zajmujące się cyfryzacją informują o tym, jak rosło (i nadal rośnie) zainteresowanie profilem zaufanym:

• 2011 r. - powstanie profilu zaufanego
• 2016 r. - 400 tys. użytkowników (głównie urzędnicy)
• lipiec 2017 r. -  1 mln
• lipiec 2018 r. - 2 mln
• 11 marca 2019 r. - 3 mln 
• 18 lipca 2019 r. - 4 mln
• 12 lutego 2020 r. - 5 mln
• 9 kwietnia 2020 r. - 6 mln
• 18 czerwca 2020 r. - 7 mln
• 25 września 2020 r. -  8 mln
• 14 stycznia 2021 r. - 9 mln
• 23 marzec 2021 r. - 10 mln
• 20 maja 2021 r. - 11 mln
• 26 lipca 2021 r. -  12 mln
• 9 listopada 2021 r. - 13 mln

Profil Zaufany można wykorzystać do podpisania dowolnego dokumentu elektronicznego podpisem zaufanym. Ten podpis jest integralną częścią Twojego Profilu Zaufanego.

Podpisać w ten sposób można zarówno dokumenty zapisane na dysku, jak i takie które zostały przygotowane na formularzach elektronicznych udostępnionych na Biznes.gov.pl, ePUAP lub na innych serwisach urzędowych, z których korzystamy.

Podpisanie polega na kliknięciu przycisku "Podpisz podpisem zaufanym" i potwierdzeniu kodem autoryzacyjnym przesyłanym SMS-em. Tak podpisany dokument można ściągnąć na swój dysk lub - jeśli został przygotowany na formularzu elektronicznym, w ramach usługi urzędowej online (np. gdy składamy wniosek o ograniczenie poboru podatków) - wysłać go do właściwego urzędu.

Podpis zaufany, potwierdzony Profilem Zaufanym, zastępuje w kontaktach z podmiotami publicznymi podpis własnoręczny.

Uwaga! Logowanie (uwierzytelnianie) i podpisywanie dokumentów przy pomocy Profilu Zaufanego to dwie różne procedury. W urzędzie najpierw okazujemy swój dokument tożsamości i potem dopiero podpisujemy wniosek lub pismo.

W internecie te czynności - z naszego punktu widzenia - mogą wyglądać podobnie. Należy jednak pamiętać, że realizują różne funkcje, dlatego po zalogowaniu na swoje konto na Profilu Zaufanym należy np. powtórzyć autoryzację danych SMS-em, w szczególności zawsze kiedy klikamy przycisk "Podpisz podpisem zaufanym".

Dzięki Profilowi Zaufanemu zyskujemy dostęp do Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej ePUAP - jest to bezpłatna platforma do kontaktu z urzędami, przez którą można wysyłać wnioski lub pisma oraz odbierać pisma z urzędów.

Urzędy i instytucje, które wykorzystują Profil Zaufany to m.in.:

• Ministerstwo Rozwoju - można zarejestrować, zawiesić, wznowić lub zlikwidować działalność gospodarczą na CEIDG, a także skorzystać z bazy usług publicznych online na portalu Biznes.gov.pl,
• Ministerstwo Klimatu - obsługa konta w Systemie BDO,
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych - sprawy związane z ubezpieczeniem swoim lub pracownika na PUE ZUS,
• Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej - tu można złożyć wniosek o zezwolenie na pracę cudzoziemca na praca.gov.pl,
• Urząd Patentowy RP - platforma do składania wniosku o ochronę wynalazku, wzoru użytkowego, przemysłowego lub znaku towarowego na Platformie Usług elektronicznych UPRP,
• Urzędy skarbowe - w tym miejscu można sprawdzić swoje rozliczenia podatkowe, a także zgłosić spadek lub darowiznę na Portalu podatkowym.

Jest kilka możliwości założenia Profilu Zaufanego:

• poprzez konto bankowe (nazwy banków, które to umożliwiają znajdziesz poniżej),
• wykorzystując dowód osobisty z warstwą elektroniczną (e-dowód) i czytnik NFC,
• przy użyciu kwalifikowanego podpisu elektronicznego (jak go założyć? Odpowiedź znajdziesz poniżej pod śródtytułem Profil Zaufany a kwalifikowany podpis elektroniczny),
• możesz także złożyć wniosek online i potwierdzić go w rozmowie wideo z urzędnikiem,
• lub też złożyć wniosek online i potwierdzić go w punkcie potwierdzającym (o punktach potwierdzających więcej informacji znajdziesz pod śródtytułem: Jak założyć profil zaufany w punkcie potwierdzającym?).

Warto wyjaśnić, że podpis kwalifikowany to nie to samo co Profil Zaufany. Podpis kwalifikowany to podpis elektroniczny, który ma taką samą moc prawną jak podpis własnoręczny i można go stosować nie tylko do spraw urzędowych, ale do każdej umowy zawieranej na odległość, w tym np. podpisywania plików komputerowych (np. Word, PDF).

Profil zaufany jest bezpłatny, a za kwalifikowany podpis elektroniczny należy zapłacić.

Podpis kwalifikowany ma więcej zastosowań niż Profil Zaufany.

Podpis kwalifikowany można kupić u jednego z certyfikowanych dostawców. Ich listę znajdziesz na stronie internetowej Narodowego Centrum Certyfikacji.

Do najpopularniejszych podpisów kwalifikowanych należą: Sigilium Sign, Szafir 2.0, proCertum SmartSign czy PEM-HEART 3.9 oraz SecureDoc 2 firmy EuroCert.

W skład zestawu składającego się na podpis kwalifikowany wchodzą najczęściej:

• specjalna karta kryptograficzna, na której jest zapisany twój certyfikat kwalifikowany,
• czytnik kart, który podłączasz do swojego komputera,
• oprogramowanie, które musisz zainstalować.

Cena takiego zestawu zależy od dostawcy, a także wybranych opcji. Wpływ na cenę będzie miał np. okres przez jaki certyfikat jest ważny - może to być od roku do trzech. Zazwyczaj zestaw kosztuje od około 350 zł za rok.

Aby założyć Profil Zaufany przez bank należy wejść na stronę PZ i, w prawym górnym rogu strony, kliknąć Zarejestruj się. Spośród kilku dostępnych okienek wybieramy to z napisem Bank lub inny dostawca tożsamości.

Na otwartej w ten sposób podstronie zobaczymy kilkanaście ikonek banków. Należy wybrać logo prezentujące bank, w którym mamy swoje konto z dostępem przez internet. Tam należy zalogować się - tak jak logujemy się na swoje konto internetowe - i postępować według poleceń naszego banku.

Oto lista banków oferujących założenie PZ:

• PKO Bank,
• Inteligo,
• Santander,
• Bank Pekao,
• mBank,
• ING,
• Millennium Bank,
• Alior Bank,
• bank spółdzielczy (możesz sprawdzić, czy twój bank potwierdza PZ),
• BNP Paribas,
• BOŚ Bank,
• Bank Credit Agricole,
• Getin Bank,
• lub konto zaufane Envelo.

Jeżeli nie masz konta w banku, lub Twój bank uniemożliwia założenie Profilu Zaufanego, możesz założyć go w inny sposób.

Profil Zaufany bez konta bankowego możesz założyć na kilka innych sposobów:

• wykorzystując dowód osobisty z warstwą elektroniczną (e-dowód) i czytnik NFC,
• poprzez podpis kwalifikowany, 
• a także poprzez złożenie wniosku online i potwierdzenie go w rozmowie wideo z urzędnikiem, 
• lub też złożenie wniosku online i potwierdzenie go w punkcie potwierdzającym.

Do połowy czerwca 2021 roku istniała również możliwość założenia, także bez potrzeby posiadania konta w banku, tymczasowego Profilu Zaufanego, którego ważność wynosiła 3 miesiące. Z dniem 17 czerwca 2021 r. został on zastąpiony przez tradycyjny Profil Zaufany.

Aby założyć Profil Zaufany przez bank należy wejść na stronę PZ i, w prawym górnym rogu strony, kliknąć Zarejestruj się. Spośród kilku dostępnych okienek wybieramy to z napisem W placówce.

Po otwarciu podstrony z napisem Rejestracja profilu zaufanego, należy wypełnić formularz. Wpisz tam swoje dane - nazwę użytkownika, hasło (wraz z jego potwierdzeniem, czyli ponownym wpisaniem), pierwsze i drugie imię oraz nazwisko, a także PESEL, adres e-mail oraz numer telefonu.

Punktów potwierdzających w Polsce, w których możemy dokończyć proces zakładania Profilu Zaufanego, jest 2136. Ich pełna lista dostępna jest na stronie https://pz.gov.pl/pz/confirmationPointAddressesList.