Przy inwestowaniu i oszczędzaniu pieniędzy na pewien procent, chociażby w banku lub za pośrednictwem maklerów, trzeba liczyć się z opodatkowaniem zysków. Jednak nie zawsze tak musi być, czego przykładem jest odkładanie na swoją przyszłą emeryturę w ramach kont emerytalnych – IKE lub IKZE. Sprawdźmy, jakie korzyści podatkowe wiążą się z IKZE.
Czym właściwie są konta emerytalne? Mają one przynieść zabezpieczenie przyszłym świadczeniobiorcom. Są elementem III filaru systemu emerytalnego w Polsce. Środki zaoszczędzone i pomnażane na takich kontach umożliwią zapewnienie godziwego bytu emerytom, ponieważ świadczenia, jakie będą im wypłacane z ZUS i OFE, mogą być bardzo niskie.
IKZE to inaczej Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, a IKE to Indywidualne Konto Emerytalne. IKZE obejmuje dobrowolne i prywatne oszczędzanie długoterminowe. Istnieje od 2012 roku, podczas gdy IKE już od 2005 roku. Mimo podobnej nazwy systemy oszczędzania różnią się względem siebie, m.in. ulgami podatkowymi w PIT, z jakimi są związane.
Zachętą dla przyszłych emerytów do założenia IKZE jest ulga podatkowa, z jakiej może korzystać każdy właściciel takiego konta. Ideą jest gromadzenie na takim rachunku środków finansowych na przyszłą emeryturę przy jednoczesnym korzystaniu z krótko- i długoterminowych korzyści podatkowych.
Wpłaty na rachunek IKZE podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT), zgodnie ze stawką, która dotyczy podatnika. Odliczenie zastosują osoby opodatkowane zarówno za pośrednictwem skali podatkowej czy podatku linowego, jak i ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Korzyści z IKZE wynikające z możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania wpłat na konto emerytalne sugerowałyby, że warto wpłacać na nie możliwie jak najwięcej. Jednak obowiązują odgórnie ustalone limity wpłat na IKZE. Od 2021 roku obowiązują dwa rodzaje:
- Limit podstawowy wpłat na IKZE w wysokości odpowiadającej 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok określonego w ustawie budżetowej - w 2023 roku wynosi 8322 zł dla większości oszczędzających.
- Limit podwyższony, z którego korzystają osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą - wynosi on tyle co 1,8-krotność prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok określonego w ustawie budżetowej - w 2023 roku jest to kwota 12 483 zł.
Limit wpłat na IKE wynosi z kolei w 2023 roku 20 805 zł.
Oszczędności gromadzone na IKZE nie są objęte podatkiem od zysków kapitałowych, nazywanych również podatkiem Belki, którego stawka wynosi 19 proc. Jednak należy liczyć się z tym, że przy wycofaniu środków taka wypłata będzie pociągać za sobą koszt w postaci 10-oprocentowego zryczałtowanego podatku dochodowego od wszystkich środków zgromadzonych na IKZE - zarówno sumy wpłat, jak i zysków wypracowanych z inwestycji.
Dzięki posiadaniu IKZE i oszczędzaniu w taki sposób na przyszłą emeryturę co roku można obniżyć podatek z tytułu zastosowania ulgi w deklaracji rocznej, a w momencie dokonywania wypłaty środków płaci się tylko 10-procentowy podatek.
Warto wspomnieć również o tym, że środki z IKE nie są opodatkowane podatkiem Belki, jeśli wypłata zostanie dokonana po osiągnięciu 60. roku życia lub 55. roku życia i uprawnień emerytalnych oraz zachowania 5-letniego okresu wpłat środków na IKE bądź wpłaty ponad połowy wszystkich oszczędności na konto emerytalne w ciągu ostatnich 5 lat przed wypłatą.
By podatek dochodowy ani podatek od zysków kapitałowych nie miały zastosowania przy wypłacie środków z IKZE, trzeba spełnić określone warunki. Mianowicie oszczędzający może wycofać pieniądze po 65. roku życia bez podatku dochodowego i podatku Belki, a jedynie z 10-procentowym zryczałtowanym podatkiem.