Jest znany z efektownego ogona i nieograniczonych zdolności do przedrzeźniania. Lirogon wspaniały – australijski ptak z rzędu wróblowatych, okazuje się również zapobiegliwym farmerem. O jego zdolnościach donosi pismo "Journal of Animal Ecology".
Zamieszkujący Tasmanię oraz wilgotne lasy eukaliptusowe w południowo-wschodniej Australii lirogon wspaniały (Menura novaehollandiae) jest jednym z największych przedstawicieli rzędu wróblowatych - może osiągać około metra długości (przy czym zdecydowana większość to ogon).
Jego zachowanie przypomina jednak bardziej bażanta niż wróbla - biega lepiej niż lata i lubi grzebać w ziemi. Oprócz przypominającego lirę ogona znany jest także ze zdolności do naśladowania praktycznie każdego zasłyszanego odgłosu - śpiewu ptaków, płaczu dzieci, warkotu piły łańcuchowej sygnału telefonu czy alarmu samochodowego.
Choć lirogon wspaniały wydawał się gatunkiem dobrze poznanym, badania naukowców z La Trobe University wykazały, że jest także rolnikiem, tworzącym mikrosiedliska, przyciągające bezkręgowce, którymi się żywi. Jak odkryli autorzy, lirogon tak układa leśną ściółkę i glebę, aby przyciągnąć swoje pełzające pożywienie.
W ramach eksperymentu australijscy naukowcy odgrodzili niewielkie obszary lasu, tworząc środowiska wolne od lirogonów. W niektórych z tych obszarów zgrabili ściółkę i glebę, aby symulować obecność lirogonów. W miejscach, w których przeprowadzono grabienie, było więcej gatunków bezkręgowców i o większych rozmiarach niż na obszarach, na których nie symulowano żerowania ptaków.
Jak zaznaczył główny badacz, dr Alex Maisey, ten rodzaj hodowli zwierząt rzadko występuje w naturze.
Lirogony tworzą idealne siedlisko dla swoich ofiar, zapewniając większe zasoby pożywienia i skutecznie je tucząc przed zjedzeniem — powiedział dr Maisey. Jak podkreślił badacz, lirogony wywarły poprzez żerowanie duży wpływ na rośliny i zwierzęta zamieszkujące lasy południowo-wschodniej Australii, przemieszczając średnio 155 ton ściółki i gleby na hektar podczas hodowli bezkręgowców.
Zakopując liście i gałęzie, które podsycają pożary, lirogony zmniejszają również intensywność pożarów buszu, kształtując w ten sposób całe ekosystemy. Lirogony są szeroko rozpowszechnione i aktywne na milionach hektarów lasów. Ich działalność rolnicza odgrywa ważną rolę w utrzymaniu bioróżnorodności lasów - wskazał dr Maisey.