Tarczyca jest ważnym gruczołem w ciele człowieka, który pełni istotną funkcję w produkcji hormonów. Ten niewielki narząd może być jednak zaatakowany przez nowotwory. Przy takim rozpoznaniu lekarze przeprowadzają biopsję celem zdiagnozowania, z czym dokładnie mają do czynienia.
Tarczyca jest pojedynczym gruczołem zlokalizowanym w przedniej, dolnej części szyi. Składa się z prawego i lewego płatu połączonych ze sobą cieśnią. Główną rolą tarczycy jest produkcja hormonów T3 (trójjodotyroniny) oraz T4 (tyroksyny). Ma ona znaczenie dla prawidłowego przebiegu procesów metabolizmu i termoregulacji.
Dodatkowo produkuje za pośrednictwem swoich komórek C prokalcytoninę odpowiadającą za regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej.
Tarczyca jest ważnym narządem w ciele człowieka, a jakiekolwiek choroby z nią związane wpływają całościowo na nasze funkcjonowanie. Są jednymi z najczęstszych diagnozowanych schorzeń. Aż 20% Polaków cierpi na dolegliwości ze strony tarczycy, przy czym częściej chorują kobiety niż mężczyźni.
Wśród najczęściej występujących schorzeń wymienia się:
- nadczynność tarczycy,
- niedoczynność tarczycy,
- chorobę Hashimoto,
- guzki tarczycy, także nowotworowe,
- ostre i podostre zapalenie tarczycy,
- chorobę Gravesa-Basedowa,
- wole guzkowe nietoksyczne i toksyczne.
O ile nazwa "guz" najczęściej kojarzy się negatywnie pacjentom, o tyle guzki tarczycy w większości przypadków są zmianami o łagodnym charakterze. Według statystyk zaledwie 1-2% przypadków jest złośliwa i wymaga leczenia onkologicznego.
Nieprawidłowości w budowie i działaniu tarczycy mogą powodować zmiany w gospodarce hormonalnej. Zalicza się do nich m.in. wszelkie guzki i zmiany ogniskowe. Szacuje się, że u 4-7% pacjentów guzki wyczuwalne są już podczas badania przedmiotowego. Przy podejrzeniu zastosowanie znajduje badanie ultrasonograficzne. USG tarczycy jest łatwe do przeprowadzenia. Dzięki niemu następuje wzrost rozpoznania zmian ogniskowych sięgający nawet 67% wszystkich badanych.
Badanie tarczycy przy użyciu USG jest podstawą diagnostyki tego narządu. Pozwala wstępnie ocenić charakter zmian ogniskowych. Jeśli mają nieregularne kształty i obrysy, a przy tym są hypoechogeniczne, z mikrozwapnieniami, potrzebne jest wykonanie biopsji.
Zmiany pojawiające się w obrębie tarczycy wymagają diagnostyki. Można to zrobić w ramach biopsji tarczycy - inwazyjnego badania, które wykorzystuje się głównie przy ocenie guzów.
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy pozwala z dużą dokładnością i jednocześnie przy ograniczonej inwazyjności pobrać próbkę materiału biologicznego ze zmiany na tarczycy do badania histopatologicznego. Wyniki biopsji jednoznacznie pozwalają określić, czy mamy do czynienia ze zmianą nowotworową złośliwą.
Lekarz endokrynolog może skierować pacjenta na biopsję cienkoigłową tarczycy, jeśli podejrzewa obecność guzka - po przeprowadzonym badaniu fizykalnym oraz USG tarczycy. Zmiany wykryte we wcześniejszych badaniach nie są w stanie przynieść odpowiedzi na pytanie, czy guzki i torbiele u pacjenta są zmianami o charakterze nowotworowym i mogą być to nowotwory złośliwe.
Dopiero po biopsji cienkoigłowej tarczycy lekarz może to potwierdzić lub odrzucić taką diagnozę. Na podstawie wyników badania histopatologicznego endokrynolog podejmuje decyzję o dalszym leczeniu pacjenta, łącznie z wykonaniem zabiegu chirurgicznego wycięcia zmian wraz z płatem tarczycy albo podaniem chemii.
Pomimo że biopsja tarczycy jest badaniem inwazyjnym, obarczonym ryzykiem powikłań, to jednak korzyści z jej wykonania są niewspółmiernie większe.