11. rocznica katastrofy smoleńskiej. Obchody w cieniu pandemii [ZAPIS RELACJI]

Mszą w archikatedrze Jana Chrzciciela w Warszawie zakończyły się obchody 11. rocznicy katastrofy smoleńskiej.

To, co się wydarzyło przed 11 laty pod Smoleńskiem, stało się wielką raną dla nas wszystkich, dla całego narodu i pozostaje nią po dziś dzień - powiedział biskup Michał Janocha podczas mszy.

Bp Janocha przytoczył w homilii słowa wydrapane - jak mówił - na ścianie katowni Gestapo, że "łatwo jest mówić o Polsce, trudniej dla niej pracować, jeszcze trudniej zginąć, a najtrudniej cierpieć". Podkreślał, że podobnie myśleli m.in. powstańcy warszawscy, więźniowie niemieckich obozów i sowieckich łagrów oraz oficerowie wiezieni ciężarówkami do Katynia - którzy do tej drogi zostali zmuszeni przemocą.

A co myśleli po latach ich duchowi synowie i córki, którzy 10 kwietnia 2010 r. lecieli samolotem, aby wraz z prezydentem Lechem Kaczyńskim i jego małżonką pomodlić się na ich grobach? Oni, którzy byli prawdziwą elitą, reprezentacją narodu (...) oni, którzy wybrali tę drogę świadomie i dobrowolnie - czy mogli pomyśleć, że to ich lot ostatni? - pytał.

Uroczysta msza św. w intencji prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego oraz wszystkich ofiar katastrofy smoleńskiej została odprawiona w sobotę w jej 11. rocznicę w kościele św. Elżbiety w Brukseli.

W kościele pw. św. Elżbiety ambasador Polski przy UE Andrzej Sadoś wziął udział we mszy świętej z okazji 11. rocznicy katastrofy samolotu w Smoleńsku, w której zginęło 96 osób, w tym prezydent Lech Kaczyński. Aby oddać hołd ofiarom katastrofy, Stałe Przedstawicielstwo Polski przy UE złożyło wieniec pod tablicą pamiątkową - poinformowało Stałe Przedstawicielstwo RP przy UE na Twitterze.

Mszę odprawił o. Damian Kopytto, Koordynator Duszpasterstwa Polonijnego w Belgii.

Po tragedii smoleńskiej ciężko było się podnieść. Kilka lat później pojawili się ludzie, chcący dbać o Polskę. Po katastrofie pojawili się też ludzie, dla których Polska jest wrogiem - powiedział w sobotę PAP przewodniczący łódzkiej "Solidarności" Waldemar Krenc.

Uroczysta msza św. w intencji ojczyzny, śp. prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego oraz wszystkich ofiar katastrofy smoleńskiej została odprawiona w sobotę w jej 11. rocznicę w kościele pw. Wniebowzięcia NMP w pobliżu placu Zgody w Paryżu.

Ołtarz świątyni, w której znajduje się tablica upamiętniająca prezydenta Kaczyńskiego, był przyozdobiony biało-czerwonymi flagami. Obok ołtarza znajdował się portret pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich oraz lista i zdjęcia wszystkich ofiar katastrofy TU-154, który rozbił się pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 roku.

Mszę odprawił wicerektor Polskiej Misji Katolickiej ks. dr Krystian Gawron z inicjatywy Stowarzyszenia Obrońców Krzyża w Paryżu. Modląc się za ofiary katastrofy i ojczyznę, mówił m.in. o potrzebie obrony wartości chrześcijańskich, jedności Polaków i dobrej zmiany w Polsce.

Po mszy zgromadzeni złożyli kwiaty pod tablicą pamiątkową.

Ambasador RP na Węgrzech Jerzy Snopek wraz z małżonką Martą Gedeon złożył w sobotę wieniec pod pomnikiem Memento-Smoleńsk w XXII dzielnicy Budapesztu w rocznicę katastrofy smoleńskiej z 2010 roku.

W uroczystości wzięli udział burmistrz XXII dzielnicy Ferenc Karsay oraz przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych parlamentu węgierskiego Zsolt Nemeth. Ze względu na restrykcje przeciwepidemiczne uroczystość miała bardzo kameralny charakter.

Pod pomnikiem Memento-Smoleńsk złożono też wieniec w imieniu Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego na Węgrzech.

Mszą świętą w kościele Ojców Franciszkanów w Opolu rozpoczęły się wojewódzkie uroczystości 11. rocznicy katastrofy smoleńskiej. W Kostowie, gdzie mieszkańcy wsi ufundowali pierwszy w regionie pomnik tego wydarzenia, kwiaty złożyli przedstawiciele wojewody i NBP.

Przedstawiciele MSZ, w tym wiceministrowie: Piotr Wawrzyk i Paweł Jabłoński uczcili w sobotę pamięć byłych pracowników resortu: podsekretarza stanu Andrzeja Kremera oraz Dyrektora Protokołu Dyplomatycznego Mariusza Kazany, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej.

Politycy wspominają katastrofę smoleńską na Twitterze.

"10 kwietnia 2010 r. straciliśmy wielkich i pięknych ludzi. Ta tragedia stała się częścią naszej wspólnej, narodowej tożsamości. Ś.p. Prezydent Lech Kaczyński był postacią wielowymiarową, człowiekiem skromnym i serdecznym, intelektualistą i mężem stanu. Pokój ich duszom" - napisał na Twitterze minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau.

Wpis na temat katastrofy smoleńskiej zamieścił również minister zdrowia Adam Niedzielski. "Wtedy też była sobota. Wtedy byliśmy zjednoczeni. Pamiętajmy też o tym" - napisał.

Z kolei lider PSL Władysław Kosiniak-Kamysz napisał, by wspominając zmarłych w katastrofie smoleńskiej nie zapominać, w jakim celu udała się do Katynia polska delegacja. "Lecieli, by oddać hołd elicie Rzeczypospolitej pomordowanej w lesie katyńskim. Nie pozwólmy, by cokolwiek przysłoniło nam pamięć o straszliwej zbrodni" - podkreślił.

Poseł KO Marcin Kierwiński podkreślił, że katastrofa smoleńska nie jest dramatem tylko jednej partii i jednego człowieka. "To tragedia całego narodu. W jej rocznicę pamiętajmy o tych, którzy tam zginęli. Wszystkich 96 osobach. I nie pozwólmy się podzielić. Pamięć powinna bowiem łączyć" - napisał.

"Ludzie w samolocie do Smoleńska dzielili się na tych, którzy mogli wszystko i którzy nie mogli niczego. Iza, Jola, Jerzy nie mogli nic zrobić. Ale inni mogli spowodować, że samolot nie lądowałby. Jedni zgotowali drugim ten tragiczny los" - napisał na Twitterze były premier Leszek Miller.

Z inicjatywy ambasady RP na Litwie w wileńskim kościele pod wezwaniem św. Rafała Archanioła została odprawiona msza święta w intencji ofiar zbrodni katyńskiej i katastrofy smoleńskiej.

Podczas liturgii ołtarz świątyni, w której m.in. znajduje się tablica upamiętniającą ofiary katyńskie, był przyozdobiony biało-czerwonymi kolorami i portretem pary prezydenckiej, Lecha i Marii Kaczyńskich. Ze względu na sytuację epidemiczną udział w mszy był możliwy jedynie online.

Ambasador RP w Wilnie Urszula Doroszewska w rozmowie z polskimi dziennikarzami wskazała, że obecne stosunki polityczne Litwy i Polski "to dziedzictwo prezydenta Lecha Kaczyńskiego", a są one "oparte na wspólnych interesach i na takim myśleniu geopolitycznym".
W ocenie ambasador wzajemne relacje obu krajów "to nie jest jakaś romantyczna mrzonka", ich podstawę stanowi wspólny cel to "zabezpieczanie naszej niepodległości, niezależności od Rosji".

Doroszewska przypomniała, że w budowaniu podstaw tych relacji "ogromną rolę odegrały osobiste kontakty między prezydentem Lechem Kaczyńskim a ówczesnym prezydentem Litwy Valdasem Adamkusem". "Oni się świetnie rozumieli" - podkreśliła Doroszewska.

Prezydent Lech Kaczyński gościł na Litwie 16 razy. W Wilnie przebywał też z ostatnią wizytą zagraniczną 8 kwietnia 2010 roku, tuż przez tragedią smoleńską.

Nie chodzi o pustkę i wykręty tam, gdzie powinny być dawno i głośno zapowiadane nowe ustalenia przyczyn katastrofy. Chodzi o kilkadziesiąt osób, które od lat zapewniają, że usilnie dążą do prawdy, ale nie są w stanie przedstawić twardych dowodów na to, co z pełnym przekonaniem głoszą. Zawód smoleński to z jednej strony określenie ich profesji. Z drugiej - krótki opis efektów ich działania.

Wojewoda małopolski Łukasz Kmita upamiętnił ofiary katastrofy pod Smoleńskiem, składając kwiaty przy sarkofagu Marii i Lecha Kaczyńskich w krypcie katedry na Wawelu. Wieniec złożyli tam także przedstawiciele IPN, z prezesem Jarosławem Szarkiem na czele.

Wojewoda Kmita w sobotę rano w Olkuszu oddał hołd przed tablicą upamiętniającą osoby, które zginęły w katastrofie prezydenckiego samolotu znajdującą się w kościele pw. św. Maksymiliana Kolbego oraz przed tablicą ku czci m.in. dowódcy załogi Tu-154M majora Arkadiusza Protasiuka.

Wojewoda Łukasz Kmita złożył również kwiaty przy sarkofagu Marii i Lecha Kaczyńskich w Krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów na Wawelu oraz na krakowskich nekropoliach, na których znajdują się miejsca pochówku tragicznie zmarłych w katastrofie pod Smoleńskiem.

W Smoleńsku zginęła cząstka każdego z nas, tam zginęło 96 rodzin a nie osób - powiedziała na cmentarzu w Kaliszu Izabela Musielak, córka tragicznie zmarłej Gabrieli Zych, prezes kaliskiego Stowarzyszenia Rodzina Katyńska, która była jedną z ofiar katastrofy smoleńskiej.

Prezydent Andrzej Duda uczcił po południu pamięć zmarłych 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie smoleńskiej składając wieńce pod pomnikami prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz Ofiar Katastrofy Smoleńskiej na placu Piłsudskiego w Warszawie.

Przedstawiciele PiS z Rzeszowa oddali w sobotę hołd ofiarom katastrofy smoleńskiej. Złożyli m.in. kwiaty pod tablicą pamiątkową umieszczoną na murze Katedry Rzeszowskiej. Marszałek woj. podkarpackiego Władysław Ortyl w Mielcu zapalił znicz na grobie jednej z ofiar - posła PSL Leszka Deptuły.

Wybuchy w kadłubie i na skrzydle TU-154M oraz działania Rosjan przyczyniły się do katastrofy smoleńskiej - świadczą o tym m.in. obecność heksogenu i trotylu na szczątkach wraku tupolewa oraz charakterystyczne dla eksplozji rozmieszczenie ciał ofiar - wynika z wyemitowano w Telewizji Republika filmu z raportu końcowego podkomisji smoleńskiej Antoniego Macierewicza. W minionym tygodniu Macierewicz poinformował, że raport ten jest już gotowy.

Premier Mateusz Morawiecki oraz wicepremier, prezes PiS Jarosław Kaczyński złożyli kwiaty i zapalili znicze na grobach ofiar katastrofy smoleńskiej spoczywających na Cmentarzu Bródnowskim, w Świątyni Opatrzności Bożej oraz na cmentarzach w Grabowie i w Pyrach.

Polscy dyplomaci na Ukrainie upamiętnili ofiary katastrofy smoleńskiej. Ambasador RP w tym kraju Bartosz Cichocki, oddając hołd wszystkim, którzy zginęli 11 lat temu pod Smoleńskiem, złożył wieniec przed popiersiem Anny Walentynowicz w Kijowie.

Popiersie Anny Walentynowicz odsłonił podczas październikowej wizyty na Ukrainie prezydent RP Andrzej Duda. Jak podkreślił w rozmowie z polskimi dziennikarzami Cichocki, Walentynowicz "to bohaterka Solidarności i jedna z najbardziej wpływowych kobiet XX wieku na świecie - i nie jest to tylko nasza opinia, ale międzynarodowa".

Złożeniem kwiatów i zniczy przed pomnikiem wicepremiera Przemysława Gosiewskiego rozpoczęły się w Kielcach obchody 11. rocznicy katastrofy smoleńskiej. Z powodu pandemii uroczystości miały charakter kameralny.

W XX i XXI wieku w Katyniu i Smoleńsku oddaliśmy kwiat narodu polskiego - nie ma absolutnie przesady w tym stwierdzeniu. Tak jak nie ma przesady w tym, że cały czas jest z nami ból tamtych dni - mówił wojewoda świętokrzyski Zbigniew Koniusz. Jak dodał, pod Smoleńskiem zginęły osoby nietuzinkowe, nieprzeciętne i wiele znaczące dla Polski.

Wiązanki kwiatów i znicze zostały także złożone przed tablicą pamiątkową przy Bazylice Katedralnej w Kielcach. O godz. 9:00, w katedrze odprawiona została msza święta w intencji ojczyzny, Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, jego małżonki Marii oraz wszystkich ofiar katastrofy.

Przedstawiciele władz i mieszkańcy woj. śląskiego uczcili pamięć ofiar katastrofy samolotu pod Smoleńskiem w 11. rocznicę tragedii, w której zginęło 96 osób, w tym prezydent Lech Kaczyński i jego małżonka Maria.

Na Jasnej Górze w Częstochowie odprawiono mszę, w Sosnowcu odsłonięto pamiątkową tablicę, a na grobach ofiar zapłonęły znicze i pojawiły się kwiaty.

Warta honorowa oraz złożenie kwiatów pod tablicami upamiętniającymi ofiary katastrofy smoleńskiej - tak do południa we Wrocławiu wyglądały obchody 11. rocznicy katastrofy samolotu Tu-154.

O godz. 11 wojskowe warty honorowe stanęły przed tablicami upamiętniającymi posłów - Aleksandrę Natalli-Świat, Grażynę Gęsicką oraz Jerzego Szmajdzińskiego. Pod każdą z tablic złożono kwiaty. Pod tablicą upamiętniającą posłankę Grażynę Gęsicką kwiaty złożył wojewoda dolnośląski Jarosław Obremski.

W południe kwiaty złożono pod tablicą wszystkich ofiar katastrofy w kościele garnizonowym pw. św. Elżbiety. Tam też o godzinie 18:30 odbędzie się msza święta w intencji ofiar katastrofy z 10 kwietnia 2010 r.

"Katastrofa smoleńska odebrała wielu rodzinom wspaniałe Matki, Ojców, Córki i Synów. Zraniła też naszą Ojczyznę, odbierając ludzi najwybitniejszych i najbardziej potrzebnych. Pamiętamy o wszystkich 96 ofiarach. Kontynuowanie ich dzieła to nasz obowiązek. Niech spoczywają w pokoju" - napisał premier Mateusz Morawiecki na Twitterze.

"Pamięć o śp. prezydencie Lechu Kaczyńskim, jego małżonce Marii oraz pozostałych ofiarach katastrofy pod Smoleńskiem zawsze będzie żywa; ta narodowa tragedia zmieniła historię i nas samych. Bardzo nam ich brakuje, szczególnie w tych trudnych czasach..." - napisał szef KPRM Michał Dworczyk na Twitterze.

"Dziś 11. rocznica katastrofy smoleńskiej. Tragicznego wypadku, w którym zginęło 96 osób. Najważniejsi politycy w państwie, cała załoga, wszyscy pasażerowie, wśród nich nasi przyjaciele. Niech nic nie przesłoni nam pamięci o nich" - napisał na Twitterze prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.

Złożeniem kwiatów na grobach ofiar oraz m.in. przy pomniku upamiętniającym ofiary katastrofy smoleńskiej, władze województwa podlaskiego i Białegostoku upamiętniły jedenastą rocznicę tamtych tragicznych wydarzeń.

Z regionem podlaskim były związane cztery osoby, które 10 kwietnia 2010 r. zginęły w katastrofie. To urodzony w Białymstoku prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, wicemarszałek Sejmu Krzysztof Putra, zwierzchnik prawosławnego ordynariatu WP abp Miron Chodakowski oraz stewardesa Justyna Moniuszko.

W regionie są groby wicemarszałka Putry, arcybiskupa Mirona i Justyny Moniuszko. Krzysztof Putra i Justyna Moniuszko są pochowani w Białymstoku, abp Miron na terenie prawosławnego męskiego klasztoru w Supraślu.

Wszystkie ofiary katastrofy smoleńskiej upamiętnia pomnik znajdujący się przy kościele Św. Rocha w Białymstoku. 

Złożeniem wieńców na grobie posła PSL Edwarda Wojtasa, który zginął w katastrofie prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem, rozpoczęły się w Lublinie obchody 11. rocznicy tej katastrofy. Z powodu pandemii obchody mają charakter symboliczny.

Marszałek Senatu Tomasz Grodzki i wicemarszałek izby Michał Kamiński złożyli kwiaty pod sejmowymi tablicami upamiętniającymi parlamentarzystów, prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz marszałka Sejmu Macieja Płażyńskiego, którzy zginęli 11 lat temu pod Smoleńskiem.

Wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński złożył w siedzibie resortu kwiaty przed tablicą upamiętniającą Tomasza Mertę, Arkadiusza Rybickiego i Andrzeja Przewoźnika, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r.

"Jak co roku 10 kwietnia przy grobie ś.p. Krystyny Bochenek oddaliśmy cześć pamięci wszystkim 96 ofiarom katastrofy smoleńskiej. Ta rocznica powinna być okazją do refleksji, że śmierć nigdy nie powinna stanowić okazji do tworzenia głębokich, międzyludzkich podziałów..." - napisał lider PO Borys Budka. na Twitterze.

Wicemarszałek Senatu VII kadencji Krystyna Bochenek, która zginęła w katastrofie smoleńskiej, spoczywa na cmentarzu w Katowicach.

Premier Mateusz Morawiecki, wicepremier, prezes PiS Jarosław Kaczyński oraz marszałek Sejmu Elżbieta Witek złożyli wieńce oraz zapalili znicze na grobach ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Na cmentarzu komunalnym w Gorzowie Wlkp. uczczono pamięć ofiar katastrofy smoleńskiej, wśród których było dwoje gorzowian - działaczka Rodziny Katyńskiej Anna Borowska i jej wnuk Bartosz Borowski. Na ich grobach oraz przed Krzyżem Ofiar Katynia złożono kwiaty, była krótka modlitwa i chwila zadumy.

Wieńce w imieniu prezydenta Andrzeja Dudy, premiera Mateusza Morawieckiego złożył wojewoda lubuski Władysław Dajczak. Były też kwiaty od europosłanki PiS Elżbiety Rafalskiej, władz miasta i przedstawicieli służb mundurowych. Przy mogiłach wartę pełnili żołnierze i harcerze.

Łączymy to też z 81. rocznicą ludobójstwa, które dokonało się w Katyniu. Oni lecieli, żeby oddać hołd Polakom wtedy zamordowanym. Prawie 22 tys. polskich oficerów, żołnierzy, policjantów, cywilów, inteligencji polskiej zginęło wtedy, zostali zamordowani. Zamordowani bez sądu, bez wyroku, tylko dlatego, że byli Polakami i był to plan niszczenia Polski za to, że od 1920 r. Polska stała na drodze komunistycznego imperium, które chciało podbić Europę"- powiedział wojewoda Dajczak.

To jest bardzo ważna rocznica. Rocznica katastrofy, która wydarzyła się chyba w jedynym kraju na świecie. Rocznica katastrofy, która zabrała nam wspaniałych ludzi, wspaniałą klasę polityczną. Ludzi, którzy pracowali dla Polski niezależnie od poglądów, partii politycznych. To byli naprawdę wspaniali ludzie, którzy zginęli w strasznej katastrofie"- mówił prezydent Gorzowa Wlkp. Jacek Wójcicki.

W Zielonej Górze o godz. 8:41 zawyły syreny, a przed monumentem poświęconym Ofiarom Katastrofy Smoleńskiej na cmentarzu komunalnym złożono kwiaty. 

Wojewoda warmińsko-mazurski Artur Chojecki i marszałek regionu Gustaw Marek Brzezin złożyli rano wieńce ku czci ofiar katastrofy smoleńskiej pod Pomnikiem Wolności Ojczyzny na Placu Solidarności w Olsztynie.

Składanie wieńców rozpoczęło się o godz. 8.41. Jako pierwszy wieniec złożył wojewoda Artur Chojecki, któremu towarzyszyli szef regionalnego PiS Jerzy Szmit oraz szef Stowarzyszenia Pro Patria Zbigniew Kałudziński.

Po wojewodzie wieniec złożył marszałek regionu Gustaw Marek Brzezin.

Składanie wieńców odbywało się w ciszy, delegacjom towarzyszyli żołnierze WOT. Na Placu Solidarności zebrało się kilkanaście osób z PiS, m.in. kurator oświaty Krzysztof Marek Nowacki.

W tym samym czasie uroczystości ku czci ofiar katastrofy smoleńskiej odbyły się na lotnisku Wilamowo pod Kętrzynem.

Złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy m.in. przed pomnikiem prezydenta Lecha Kaczyńskiego uczczonow Szczecinie pamięć ofiar katastrofy smoleńskiej. To wciąż niezabliźniona rana w polskiej najnowszej historii - powiedział PAP wojewoda zachodniopomorski Zbigniew Bogucki.

Wojewoda wraz z m.in. politykami Prawa i Sprawiedliwości złożył kwiaty na szczecińskim rondzie Ofiar Katastrofy Smoleńskiej, przed pomnikiem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i na skwerze im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. O godz. 18 w Bazylice Archikatedralnej pw. św. Jakuba Apostoła odbędzie się msza w intencji ofiar katastrofy 10 kwietnia 2010 r.

Marszałek Senatu Tomasz Grodzki oddał hołd jej ofiarom, złożył wieńce przy pomniku ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na stołecznych Powązkach.

Premier Mateusz Morawiecki, wicepremier, prezes PiS Jarosław Kaczyński oraz marszałek Sejmu Elżbieta Witek, a także przedstawiciele rządu oraz prezydenta, w 11. rocznicę katastrofy smoleńskiej uczcili pamięć jej ofiar, składając wieńce pod pomnikami prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz Ofiar Katastrofy Smoleńskiej.

Na pl. Piłsudskiego w Warszawie, gdzie znajdują się oba pomniki wieńce złożyli także m.in.: wicepremierzy Piotr Gliński oraz Jacek Sasin, szef MON Mariusz Błaszczak, wicemarszałek Senatu Marek Pęk, prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska, szef gabinetu prezydenta Paweł Szrot, wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki wraz z delegacją PiS.

W jedenastą rocznicę tragedii smoleńskiej wspominamy 96 ofiar katastrofy samolotu TU-154, a wśród nich prezydenta Lecha Kaczyńskiego i pierwszą damę Marię Kaczyńską; pamiętamy - napisał chargé d’affaires ambasady USA w Polsce Bix Aliu w sobotę na Twitterze.
"Składam wyrazy współczucia wszystkim rodzinom, które tego dnia straciły najbliższych" - przekazał Bix Aliu.

"To już 11 lat. Wtedy, 10. kwietnia, byliśmy razem. W smutku, zadumie i żałobie. Potrafiliśmy odrzucić na bok polityczne spory i zjednoczyć się, dotknięci tragedią, która nie ma barw politycznych. Uczcijmy dziś Ich pamięć. Bo nie umierają Ci, którzy trwają w pamięci żywych" - napisał lider PSL Władysław Kosiniak-Kamysz na Twitterze.

Jestem tu, żeby oddać hołd i uczcić pamięć Lecha Kaczyńskiego, jego małżonki Marii i wszystkich wielkich Polaków, którzy 11 lat temu zginęli w katastrofie pod Smoleńskiem - powiedział na Wawelu prezydent Andrzej Duda.

Prezydent zwracał uwagę, że obecność wszystkich osób "w rządowym samolocie, w którym zginęli jest do dzisiaj wielkim świadectwem naszej wspólnoty". Jak wskazał, byli to ludzie z różnych stron sceny politycznej.

To byli ludzie, którzy na co dzień dyskutowali, debatowali nieraz bardzo żarliwie w politycznych sporach. Ale w tej sprawie byli jednym, w tej sprawie byli razem, w tej sprawie udali się razem do Katynia przez Smoleńsk, po to właśnie, żeby pokazać jedność nas jako społeczeństwa, nas jako narodu. Jedność naszej pamięci, jedność rzeczy ważnych - mówił Duda.

Jak ocenił, to najistotniejsze przesłanie, które niesie do dzisiaj tamta delegacja, tamto wydarzenie i jego cel.

Wielka wspólnota Rzeczypospolitej, wielka wspólnota Polaków, wspólnota, której - często mówimy - tak bardzo brakuje. Ona jest właśnie tutaj - podkreślił prezydent.

Niech to poczucie wspólnoty będzie takie, tak jak wtedy. Dzisiaj bardzo, jestem przekonany, nam tego potrzeba. I jestem przekonany, że oni, kiedy gdzieś tam patrzą na nas z niebiosów, wszyscy by tego chcieli, aby w większej ilości różnych naszych polskich spraw była wspólnota, był wzajemny szacunek - powiedział Andrzej Duda.

Protest podczas obchodów 11. rocznicy katastrofy smoleńskiej w Warszawie. W Parku Saskim obok placu Piłsudskiego zebrało się kilkadziesiąt osób z flagami "Strajku Przedsiębiorców". Kilka osób zostało zatrzymanych. Jak nieoficjalnie dowiedziała się PAP zatrzymany to lider Strajku Przedsiębiorców Paweł Tanajno.

Pan prezydent Lech Kaczyński wraz z małżonką, ostatni prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, przedstawiciele sił zbrojnych oraz wszystkich wyznań i konfesji, wysocy przedstawiciele administracji państwowej i partii politycznych przybywali do Smoleńska, by oddać hołd żołnierzom pomordowanym w zbrodni katyńskiej. Przybywali również by oddać hołd rosyjskim ofiarom represji stalinowskich pochowanych w symbolicznych mogiłach w Lesie Katyńskim - powiedział w Smoleńsku ambasador RP w Moskwie Krzysztof Krajewski.

My wszyscy, którzy tu dzisiaj jesteśmy, naszą obecnością dajemy dziś świadectwo. Świadectwo o tym, że pamiętamy o tej trudnej historii. Świadectwo, że pamiętamy o każdej osobie która poniosła śmierć w katastrofie 10 kwietnia 2010 roku - podkreślił ambasador.

Stoję w poczuciu tej ogromnej straty, a z drugiej strony też mam takie poczucie, że niestety, pomimo upływu 11 lat ta sprawa - która powinna być dla nas wszystkich takim elementem budowania wspólnoty - jest czymś, co cały czas dzieli Polaków. A dzieli Polaków dlatego, że są ciągle osoby, którym na tym zależy. Tutaj nie mogę uciec od wczorajszego wywiadu Donalda Tuska, który przekroczył wszelkie poziomy obrzydliwości w polityce, ale też w ogóle w życiu (...). Po 11 latach kolejna próba obciążania prezydenta Lecha Kaczyńskiego winą za tę tragedię za pomocą - nie mam co do tego żadnej wątpliwości - wymyślonych, rzekomych rozmów, które panowie odbywali wiele lat temu, o których nagle przypomina sobie po 11 latach. Widać, że Donald Tusk jest człowiekiem, który po pierwsze chce uciec od odpowiedzialności za to, co się wydarzyło. A od tej odpowiedzialności nie ucieknie. Był wtedy premierem, był człowiekiem, który decydował o tym jak to śledztwo będzie przebiegało, to on zdecydował o tym, że zastosowano niewłaściwą podstawę prawną. Dano Rosjanom wszystkie atuty do ręki  - mówił w 11. rocznicę katastrofy smoleńskiej Gość Krzysztofa Ziemca w RMF FM, Jacek Sasin.

Wicepremier stwierdził też, że ani polska komisja, ani rosyjska nie wyjaśniły przyczyn katastrofy smoleńskiej. Jedynym efektem ich pracy było stworzenie fałszerstwa, stworzenie nieprawdziwego obrazu wydarzeń, ale takiego, który był wygodny przede wszystkim dla Rosjan, a również dla rządzących w Polsce ówcześnie. Wiemy to chociażby z tych nagrań rozmów, które toczyły się wtedy w ramach polskiego rządu. Martwili się głównie tym, aby polska wersja raportu nie różniła się zbytnio od rosyjskiej. Rozumiem, że dla Donalda Tuska pani Anodina i jej komisja, jej raport cały czas są czymś wiarygodnym.

"Każdy z nas zapewne pamięta ten straszny sobotni poranek sprzed 11 lat. Każdy miał na ten dzień jakieś plany, ale jak tu żyć codziennymi sprawami, gdy dzieje się coś tak trudnego do wyobrażenia. I tak tragicznego" - napisał premier Mateusz Morawiecki na Facebooku.

Jak dodał, katastrofa smoleńska, ta "największa narodowa tragedia w powojennej historii Polski, zraniła wiele rodzin, odebrała im wspaniałe Matki, Ojców, Córki i Synów".

"Ale także zraniła naszą Ojczyznę, bo odebrała Jej ludzi najwybitniejszych i najbardziej Jej potrzebnych. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i Jego Małżonkę Marię, prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego, ministrów, parlamentarzystów, generałów, szefów najważniejszych instytucji i wielu świetnych urzędników" - wskazał Morawiecki.

Jego zdaniem próba zastąpienia ludzi o takim etosie i tak wielkim doświadczeniu to zadanie prawie niewykonalne, ale - zaznaczył - jest oczywiste, że ich pragnieniem byłoby kontynuowanie dzieła, jakiego się podjęli.

"Każdego dnia staramy się sprostać temu wielkiemu zadaniu - to nasz najważniejszy obowiązek. Zawsze będziemy o Nich pamiętać" - podkreślił premier.

W Smoleńsku rozpoczęła się uroczystość upamiętniająca ofiary katastrofy. W ceremonii biorą udział polscy dyplomaci, w tym ambasador RP w Moskwie Krzysztof Krajewski oraz przedstawiciele duchowieństwa.

Delegacja złoży wieńce i zapali znicze pod krzyżem i przy symbolicznej brzozie w miejscu katastrofy przy lotnisku Smoleńsk Północny. Odmówiona zostanie modlitwa.

"11 lat temu nasza ojczyzna poniosła olbrzymią stratę. Pod Smoleńskiem zginęło 96 wspaniałych Polaków na czele z Prezydentem RP, prof. Lechem Kaczyńskim, i jego Małżonką. Oni trwają i będą trwać w naszej pamięci!" - napisał ministrer infrastruktury Andrzej Adamczyk na Twitterze.

"11 lat temu Prezydent RP Lech Kaczyński wraz z Pierwszą Damą Marią Kaczyńską oraz 94 członkami delegacji rządowej zginęli w drodze do Katynia, gdzie mieli oddać hołd pomordowanym Polakom w 70. rocznicę sowieckiej zbrodni. Nigdy nie zapomnimy o tej tragedii" - napisał minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro na Twitterze.

"11 rocznica katastrofy smoleńskiej, jak co roku, przypomina nam o tragiczne zmarłych rodakach. 96 osób, które zginęły na służbie Polsce. Oddaję dziś cześć wszystkim 96 ofiarom tej tragicznej katastrofy. Rodakom, dla których ziemia smoleńska okazała się ostatnim przystankiem" - napisała marszałek Sejmu Elżbieta Witek na Twitterze.

"10 kwietnia to czarna data w najnowszej historii. W 2010 roku Prezydent Lech Kaczyński, Pierwsza Dama, członkowie delegacji na uroczystości w #Katyń i załoga samolotu zginęli w katastrofie pod Smoleńskiem. Dziś oddajemy im hołd i przywołujemy ich pamięć" - podkreśliło we wpisie na Twitterze Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Premier Mateusz Morawiecki złożył kwiaty pod tablicami upamiętniającymi ofiary katastrofy w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Marszałek Sejmu Elżbieta Witek wraz z wicemarszałkami izby Ryszardem Terleckim, Małgorzatą Gosiewską i Piotrem Zgorzelskim złożyła kwiaty pod sejmowymi tablicami upamiętniającymi ofiary katastrofy smoleńskiej. 

Szef MON Mariusz Błaszczak złożył wieńce i zapalił znicze przed tablicami pamięci, które znajdują się w kompleksie Ministerstwa Obrony Narodowej. 

Z udziałem polskich dyplomatów, duchowieństwa i Polonii odbywają się w Smoleńsku uroczystości upamiętniające ofiary katastrofy samolotu Tu-154M z 10 kwietnia 2010 roku. Na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu odprawiona zostanie msza polowa.

11 lat po katastrofie smoleńskiej do Polski wciąż nie wrócił wrak prezydenckiego tupolewa. Komitet Śledczy Federacji Rosyjskiej i władze Rosji powtarzają cały czas, że ze względu na prowadzoną w tym kraju sprawę karną nie jest możliwe zwrócenie Polsce szczątków Tu-154M. Brak jednak informacji o konkretnych prowadzonych działaniach śledczych.

W kościele seminaryjnym na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie rusza właśnie msza upamiętniająca ofiary katastrofy smoleńskiej.

Dzisiejsze uroczystości z powodu pandemii będą po pierwsze skromniejsze, po drugie organizowane w reżimie sanitarnym. Po mszy, która ma skończyć się o 8:41, czyli dokładnie o tej godzinie, w której przed 11 laty doszło to katastrofy prezydenckiego tupolewa, oficjalne delegacje złożą potem kwiaty najpierw przy pomniku na Placu Piłsudskiego, potem przy grobach ofiar. Przez cały dzień w różnych miejscach stolicy - na Placu Bankowym, Powązkach i w Sejmie - to samo robić będę przedstawiciele partii politycznych. 

W Krakowie za niecałe 50 minut prezydent złoży kwiaty przed sarkofagiem pary prezydenckiej na Wawelu, tam tez zabierze głos.

W stolicy podczas obchodów zapowiedziano protesty. Na Placu Piłsudskiego zgłoszono osiem 5-osobowych demonstracji. To głównie organizacje związane ze strajkiem przedsiębiorców, którzy chcą "sprzeciwić się temu, jak rządzący traktują społeczeństwo". Sam plac jest jednak odgrodzony barierkami i otoczony przez policje, więc protestujący nie dostaną się raczej blisko oficjalnych uroczystości.