W obecnej sytuacji pandemii znaczne trudności odczuwają obywatele, którzy obecnie pozostają poza granicami kraju. Wobec odwołania lotów i pozostawienia w powietrzu jedynie rejsów czarterowych osoby wracające z urlopów mają duży problem. Przeczytaj poradnik, który dla nas przygotował mecenas Edmund Falandysz. Tym razem o podróżach lotniczych.
Na stronie internetowej LOT wprowadzono listę lotów z adnotacją o możliwości lub braku możliwości wykupienia biletu. Co istotne zgodnie z komunikatem zamieszczonym na stronie odprawa na rejsy czarterowe będzie możliwa wyłącznie na lotnisku, nie ma możliwości dokonania odprawy online.
Ceny biletów są stałe, zastosowano zryczałtowaną stawkę, jej wysokość zależy od kierunku, z którego realizowany będzie przelot: 400 - 800 PLN w granicach Europy i 1600 - 2400 PLN za przelot dalekiego zasięgu. Pozostałą kwotę zgodnie z komunikatem ma dopłaci polski rząd.
Zastosowanie w obecnej sytuacji będzie miało rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91Tekst mający znaczenie dla EOG. Rozporządzenie przyznaje minimalne prawa dla pasażerów, w następujących sytuacjach:
a) odmowy przyjęcia na pokład wbrew ich woli;
b) odwołania ich lotu;
c) opóźnienia ich lotu.
Warto w tym miejscu wskazać, że w przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy:
a) otrzymują pomoc od obsługującego przewoźnika lotniczego, oraz
b) otrzymują pomoc od obsługującego przewoźnika lotniczego, w przypadku zmiany trasy, gdy racjonalnie spodziewany czas startu nowego lotu ma nastąpić co najmniej jeden dzień po planowym starcie odwołanego lotu, pomoc określoną w rozporządzeniu
c) mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, chyba że:
I) zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu; lub
II) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu; lub
III) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.
Gdy pasażerowie zostali poinformowani o odwołaniu, zgodnie z rozporządzeniem powinni oni otrzymać wyjaśnienie dotyczące możliwości alternatywnego połączenia.
Co istotne, zgodnie z powołanym rozporządzeniem obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7 rozporządzenia (prawo do odszkodowania), jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, w tym przypadku przewoźnik będzie powoływał się na okoliczność pandemii.
Jeżeli jednak opóźnienie lotu wynika z problemów leżących po stronie linii lotniczych, takich jak niedostępny samolot lub opóźnienie czasowe poprzedniego samolotu lub jego załogi, pasażerowie mają prawo do odszkodowania w wysokości do 600 EUR każdy, w zależności od trasy danego lotu.
W przypadku zagrożenia zdrowotnego istnieje nawet możliwość odmowy wpuszczenia na pokład. Każda sytuacja powinna być analizowana indywidualnie. W przypadku podróży urlopowych warto skontaktować się z biurem podróży i ubezpieczycielem, aby uniknąć obciążenia znaczną kwotą pieniężną za bilet, lub aby uniknąć następnie problemów ze zwrotem poniesionych kosztów.
Z treści rozporządzenia nie wynika jednak, że jakiekolwiek nadzwyczajne okoliczności mają zwalniać podmiot od odpowiedzialności za niewykonanie innych obowiązków związanych z odwołaniem lotu. Zgodnie z art. 415 kodeksu cywilnego kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Oczywiście jest to polska regulacja prawna, jednak w każdym europejskim systemie prawnym ma swój odpowiednik. Warto zatem dokumentować zdarzenia, w których nie otrzymujecie Państwo żadnej informacji i pomimo waszych starań w dalszym ciągu nie macie pojęcie co robić. Takie zachowanie, po ustaleniu ciążących na podmiocie obowiązków, będzie można następnie na zasadach ogólnych ocenić jako działanie nieprofesjonalne, nierzetelne i potencjalnie wywołujące szkodę. Inną kwestią jest następcza praktyczna możliwość wyegzekwowania odszkodowania na w/w podstawie.
Rozporządzenie przewiduje prawo do zwrotu należności lub zmiany planu podróży. W przypadku zaistnienia określonych sytuacji, pasażerowie co do zasady mają prawo wyboru pomiędzy zwrotem pełnego kosztu biletu po cenie za jaką został zakupiony, zmianą planu podróży, na porównywalnych warunkach, do ich miejsca docelowego, w najwcześniejszym możliwym terminie; zmianą planu podróży, na porównywalnych warunkach, do ich miejsca docelowego, w późniejszym terminie dogodnym dla pasażera, w zależności od dostępności wolnych miejsc.
Bez względu na miejsce gdzie się znajdujemy, warto dokumentować w formie fotograficznej sytuację w jakiej się znajdujemy, zaleca się aby sporządzić opis czynności w czasie, tak aby następnie już po powrocie do kraju mieć materiał, który może stanowić podstawę odpowiedzialności z innego tytułu niż określona w rozporządzeniu np. wobec ubezpieczyciela lub biura podróży. Trudniejszą kwestią będzie jasne udokumentowanie zaniechań lub zlekceważenia, jednak w tym zakresie pomocne okażą się notatki i zeznania świadków. Oczywiście należy skrupulatnie dokumentować wszelkie niezbędne koszty poniesione w związku z zaistniałą sytuacją.
Oczekując na lot warto zapoznać się z treścią powołanego rozporządzenia.
Autor: Edmund Falandysz
Jeśli prowadzisz działalności, masz wątpliwości i pytania prawne związane z obecną sytuacją wywołaną pandemią koronawirusa - napisz mail na adres fakty@rmf.fm. Przesłane pytania przekażemy mecenasowi Edmundowi Falandyszowi. Wkrótce opublikujemy kolejny odcinek Poradnika dla przedsiębiorców.
Więcej porad znajdziecie w naszym serwisie specjalnym
Edmund Falandysz jest adwokatem specjalizującym się w obsłudze prawnej podmiotów gospodarczych, a także doradcą w sprawach cywilnych wielu osób publicznych, w tym znanych artystów.
Jego doświadczenie obejmuje kompleksową obsługę działalności, także o profilu międzynarodowym, w szczególności skuteczne egzekwowanie należności, ochronę danych osobowych oraz praw autorskich.
Jest z wykształcenia prawnikiem oraz informatykiem, co pozwala mu na zaawansowaną analizę w czasie prowadzenia spraw.
Jest absolwentem Geneva High School Illinois a także Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wydziału Informatyki Europejskiej Uczelni Informatyczno-Ekonomicznej w Warszawie.
