Wydarzenia w nauce i technologii 2011

Rok 2011 przejdzie do historii jako ten, w którym poszukiwania planet poza naszym Układem Słonecznym zaczęły przynosić wyniki na prawdziwie masową skalę. Kosmiczny teleskop Keplera "zauważył" setki gwiazd, wokół których mogą krążyć planety.

Zobacz więcej o odkryciu setek gwiazd

Astronomowie przy pomocy naziemnych teleskopów potwierdzają kolejne z tych znalezisk. Niektóre z tych planet znajdują się w tak zwanej strefie "zamieszkalnej". Są szanse, że na ich powierzchni może istnieć woda w postaci ciekłej. To podstawowy warunek możliwości istnienia tam życia. Trudno na razie przewidzieć, czy ich badania przekonają nas, że nie jesteśmy sami we Wszechświecie, czy raczej potwierdzą, że Ziemia jest unikatową kolebką życia, nie ma wątpliwości, że te poszukiwania są jednym z najbardziej fascynujących przedsięwzięć współczesnej nauki.

W minionym roku coraz częściej docierały do nas doniesienia o odkrywaniu kolejnych tajemnic mózgu. Badania aktywności mózgu przy pomocy funkcjonalnego rezonansu magnetycznego i innych zaawansowanych technicznie metod pozwalają bezinwazyjnie rozpoznawać mechanizmy działania najważniejszego z naszych organów.

Zobacz więcej o tym, co kryje ludzki mózg

Coraz więcej wiemy o naszych zdolnościach, źródłach naszych poglądów i upodobań, mechanizmach tworzenia wspomnień. Na samym rozpoznaniu się nie kończy, pojawiają się doniesienia o pracach, które pokazują mechanizmy modyfikowania naszej osobowości. Na razie takie prace dotyczą zwierząt, ale droga do zrozumienia, jak można nami manipulować, wydaje się coraz krótsza.

To był wyjątkowo interesujący rok dla badaczy najbardziej podstawowych praw rządzących budową materii i całego Wszechświata. Doświadczenia prowadzone w Wielkim Zderzaczu Hadronów w laboratorium CERN w Genewie pozwoliły znaleźć ślad cząstki Higgsa.

Zobacz więcej o cząstce Higgsa

Istnienie tej cząstki przewiduje obecnie obowiązująca teoria. Te wyniki nie dają jeszcze pewności, ale szansa potwierdzenia istnienia tej cząstki już w najbliższym roku wydaje się bardzo duża. Jeszcze większą sensację wywołali we wrześniu naukowcy, których badania wykazały, że niewielkie, niezwykle przenikliwe cząstki, neutrina mogą poruszać się z prędkością większą, niż prędkość światła. Nie udało się na razie wykazać błędu ich eksperymentu, jeśli te wyniki uda się kiedyś niezależnie potwierdzić, rok 2011 przejdzie do historii jako ten, w którym Albert Einstein musiał przewrócić się w grobie.

Świat technologii został w mijającym roku zdominowany przez firmę Apple. Nowe produkty tej firmy zawojowały rynek. Jednak wydarzeniem, o którym mówiło się najwięcej była śmierć twórcy i wieloletniego prezesa koncernu z Cupertino Steve'a Jobsa. Miał zaledwie 56 lat. Przegrał walkę z rakiem trzustki. Zdecydowaliśmy umieścić tę informację właśnie dziale technologii, bo wynalazki firmy Jobsa miały na tę dziedzinę ogromy wpływ. Mijający rok był tego najlepszym przykładem. Są też tacy, który uważają, że po śmierci charyzmatycznego lidera, Apple przestanie wkrótce dominować w technologii.

Zobacz więcej o Steve'ie Jobs'ie

Ostatnim produktem, który Steve Jobs prezentował użytkownikom osobiście był iPad2. Tablet firmy Apple miał premierę wiosną i natychmiast zawojował rynek. Mimo, że nie był technologicznym przełomem, w tej chwili wciąż ma ponad 60 procent udziału w rynku tego typu urządzeń. Kolejna z firm produkujących tablety, sprzedała dziesięciokrotnie mniej urządzeń. Gdy Steve Jobs podczas prezentowania iPada2 mówił, że rok 2011 będzie rokiem iPada miał rację. Znowu.

Zobacz więcej o premierze iPada2

Tuż przed śmiercią Steve'a Jobsa firma Apple zaprezentowała drugą tegoroczną premierę, iPhone'a 4S. Najciekaszą nowością w tym modelu jest Siri - aplikacja do sterowania urządzeniem za pomocą głosu. Nowy iPhone sprzedaje się lepiej niż którykolwiek wcześniejszy model.

Grzegorz Jasiński i Paweł Świąder