Muzeum Armii Krajowej w Krakowie otrzymało całość spuścizny gen. bryg. Bolesława Michała Nieczui-Ostrowskiego. Wśród ofiarowanych przez rodzinę muzealiów znalazły się m.in. dokumenty, archiwalne fotografie oraz osobiste pamiątki.
Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski ps. "Tysiąc" w sierpniu 1942 roku został kierownikiem Szefostwa Produkcji Konspiracyjnej Okręgu Krakowskiego AK "Ubezpieczalnia". Rok później otrzymał stopień majora i został mianowany dowódcą Inspektoratu Rejonowego "Maria" w Miechowie. W lipcu 1944 r. objął dowództwo nowo utworzonej 106 Dywizji Piechoty AK "Dom" i zasłużył się jako zręczny dowódca podczas akcji "Burza". Jego żołnierze przyczynili się do wyzwolenia obszaru około 1000 km². Na kilka tygodni wolny stał się cały ówczesny powiat pińczowski i wschodnia część powiatu miechowskiego.
To była jedna z największych akcji zbrojnego podziemia podczas II wojny światowej, a do tego akcja udana, ponieważ wyswobodzono spod okupacji duży fragment terytorium Polski - mówił podczas wizyty w Muzeum AK Tomasz Stężała - wnuk generała. Ci żołnierze nie przegrali. Musieli się rozformować w związku z sytuacją polityczną, ale gdyby mieli taką możliwość, to kto wie czy to nie oni otwieraliby bramy Auschwitz i wyswobadzali obóz - dodał. Podczas przekazywania pamiątek obecna była również wnukowie generała - Ewa Kruc z córką Polą i synem Oskarem oraz Adam Nieczuja-Ostrowski.
W piątek 30 stycznia w Muzeum AK spotkali się również członkowie Stowarzyszenia Inspektoratu AK "Maria" 106. DP wśród których obecni byli: płk. Kazimierz Chećko i kpt. Antoni Sielecki, którzy wspominali żołnierzy 20-tysięcznej dywizji i ich dowódcę. Niespodziewanym akcentem spotkania było przekazanie przez Jerzego Bukowskiego - syna jednego z żołnierzy 106. Dywizji Piechoty AK - archiwalnej fotografii przedstawiającej generała wśród podkomendnych.
Spuścizna po gen. Bolesławie Nieczui-Ostrowskim dotyczy głównie podległych mu żołnierzy Inspektoratu "Maria". Zbiór obejmuje obszerną korespondencję, wspomnienia, zaświadczenia weryfikacyjne oraz materiały warsztatowe odnoszące się do poszczególnych osób. Dokumentacja pozwala na odtworzenie struktury i działalności organizacyjnej Inspektoratu "Maria" AK i wszystkich podległych mu jednostek.
Spośród otrzymanych materiałów można wyodrębnić duży zasób fotografii i fotokopii z okresu II wojny światowej, PRL-u oraz III RP. Dotyczą one działalności partyzanckiej, pracy kulturalno-społecznej oraz naukowej generała. Zbiory wzbogacają również dokumenty osobiste, m.in. legitymacje wojskowe, dyplomy, odznaczenia, a także materiały związane z prowadzonym w latach 50 XX w. śledztwem i procesem przeciwko generałowi.
Po wojnie Bolesław Nieczuja-Ostrowski zamieszkał w Elblągu. Zorganizował Spółdzielnię Gospodarczo-Społeczną w Podgrodziu. W lipcu 1949 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Śledztwo w jego sprawie trwało kilka lat i zakończyło się w 1953 r. W procesie został skazany na karę śmierci, po rewizji wyrok zamieniono na dożywocie. Na mocy amnestii w 1956 r. opuścił więzienie. Powrócił wtedy do Elbląga i czynnie działał w organizacjach zrzeszających byłych żołnierzy AK.
materiały prasowe, Muzeum AK
