Szczyt Trump-Putin w Helsinkach. "Świat chce, byśmy pozostawali w dobrych stosunkach"

Zakończyło się spotkanie w cztery oczy Donalda Trumpa i Władimira Putina - podał Interfax.

Równolegle do rozpoczętego w Helsinkach szczytu prezydentów USA i Rosji, Donalda Trumpa i Władimira Putina, trwają w poniedziałek rozmowy sekretarza stanu USA Mike'a Pompeo i szefa MSZ Rosji Siergieja Ławrowa. Jest to ich pierwsze osobiste spotkanie.

Wcześniej Pompeo i Ławrow kontaktowali się tylko telefonicznie.

Rozmowy szefów dyplomacji są zamknięte dla prasy. Obaj przybyli do Helsinek w składzie delegacji towarzyszących przywódcom USA i Rosji.

Od mniej więcej dwóch godzin obaj przywódcy rozmawiają w cztery oczy w XIX-wiecznym pałacu prezydenckim z widokiem na Morze Bałtyckie.

Przed centrum medialnym protestują obrońcy praw człowieka. Domagają się od Trumpa i Putina poszanowania różnorodności, praw mniejszości seksualnych i uchodźców. Mają ze sobą transparenty wzywające obu prezydentów, by zajęli się konfliktem w Syrii, Strefie Gazy i przywróceniem pokoju na Ukrainie.

W całych Helsinkach w protestach bierze udział już kilkaset osób.

Kilkadziesiąt osób protestuje przed centrum medialnym podczas spotkania Trump-Putin.

Na rozpoczęciu spotkania Władimir Putin powiedział Donaldowi Trumpowi, że to jest czas, by porozmawiać o relacjach rosyjsko-amerykańskich. Podkreślił, że należy przedyskutować "trudne, wielonarodowe sprawy". Jest ich wystarczająco, byśmy zaczęli zwracać na nie uwagę - powiedział Putin.

Prezydent USA Donald Trump powiedział, że dogadanie się z Rosją byłoby "dobrą rzeczą, nie złą rzeczą". Najważniejszym jest, że mamy wiele ważnych spraw do omówienia - powiedział Trump. Podkreślił, że razem z Putinem będą rozmawialy "o wszystkim, od wojska do pocisków dla Chin". Będziemy rozmawiać nieco o Chinach i naszym wspólnym przyjacielu prezydencie Xi - powiedział. 

Świat chce, byśmy pozostawali w dobrych stosunkach - dodał Trump, zaznaczając, że jego zdaniem oba kraje może łączyć "wspaniała relacja".

Z godzinny opóźnieniem rozpoczął się szczyt Trump-Putin.

Putin dojeżdża do centrum Helsinek.

...i Trump również.

Na trasie przejazdu prezydentów ustawili się turyści, zwolennicy, a także przeciwnicy dzisiejszego spotkania. Ci ostatni, zazwyczaj z organizacji pozarządowych zajmujących się prawami człowieka, są najbardziej zaangażowani, bo uważają, że dzisiejsza rozmowa nie zakończy się żadnym porozumieniem, a jest jedynie spektaklem, okazją do autopromocji dla dwóch nieprzewidywalnych polityków.

Szczyt jest jednak bez wątpienia dyplomatycznym wydarzeniem tego lata, bo to, że prezydenci zasiądą przy jednym stole, to sygnał, że przywódcy chcą poszukiwać porozumienia i sprawdzają, czy jakiekolwiek zbliżenie jest możliwe. 

Prezydent Rosji Władimir Putin wylądował w Helsinkach. Putin przybywa do Finlandii po rozmowach z przywódcami dwóch krajów UE - prezydentem Francji Emmanuelem Macronem i premierem Węgier Viktorem Orbanem. Obaj odwiedzili Moskwę z okazji niedzielnego finału piłkarskich mistrzostw świata.

Przed przyjazdem Putina do Helsinek dostarczono w niedzielę do stolicy Finlandii prezydencką limuzynę - wyprodukowany w Rosji reprezentacyjny samochód o nazwie Korteż.

Jak informuje rosyjska agencja RIA Nowosti, Rosja jest gotowa rozmawiać z USA o zarzutach, że ingerowała w amerykańskie wybory, czemu zresztą oficjalnie zaprzecza.

Według tego źródła Moskwa proponuje Waszyngtonowi wznowienie dialogu na temat stabilności strategicznej. Podczas spotkania Putina z Trumpem strona rosyjska chciałaby też nawiązać do zagadnień związanych z kontrolą zbrojeń, a także do Syrii i Iranu.

Doradca Trumpa ds. bezpieczeństwa narodowego John Bolton powiedział w niedzielę, że trudno uwierzyć, by Putin nie wiedział o rosyjskiej ingerencji w wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 2016 roku.

Według Boltona podjęcie tematu ingerencji Rosji w wybory w USA to jeden z celów szczytu w Helsinkach. Prezydent (Trump) będzie mógł zobaczyć się z prezydentem Putinem w cztery oczy i zapytać go o to - zaznaczył.

W piątek federalna wielka ława przysięgłych postawiła w stan oskarżenia 12 agentów rosyjskiego wywiadu w ramach dochodzenia w sprawie ingerencji Rosji w wybory w USA w 2016 roku. Resort sprawiedliwości podał, że rosyjscy agenci zostali oskarżeni o włamanie się do systemu komputerowego Krajowego Komitetu Demokratów, demokratycznego sztabu kampanii wyborczej do Kongresu, Partii Demokratycznej oraz jej kandydatki w wyborach prezydenckich Hillary Clinton, a także o wykradanie danych osobistych na dużą skalę.

Szef fińskiej policji poinformował, że funkcjonariusze z całego kraju dobrowolnie zrezygnowali z urlopów na czas szczytu i są w pełnej gotowości. Patrole widać w całym mieście. Policjanci stoją wzdłuż głównych ulic w odległości kilkuset metrów od siebie.

Najważniejsze miejsca, gdzie będą przebywali Trump i Putin zabezpieczane są także przez służby amerykańskie i rosyjskie.

Nad miastem latają także śmigłowce, a przestrzeń powietrzna obserwowana jest również z morza, z trzech specjalnie przygotowanych okrętów. Do jutra przywrócone zostały także kontrole graniczne. 

Fińska stolica wielokrotnie była miejscem ważnych rozmów amerykańskich i rosyjskich polityków. Za każdym razem nie były to łatwe spotkania, choć kończyły się porozumieniami.

W Helsinkach ponad 40 lat temu spotkali się Leonid Breżniew i Gerald Ford, by zmniejszyć napięcia zimnej  wojny. Później rozmawiali tu też Michaił Gorbaczow i George H.W. Bush, a także Borys Jelcyn i Bill Clinton. Dzisiaj stosunki między Waszyngtonem a Moskwą są bardzo napięte, ale oczekiwania, że uda znaleźć się kompromis - mniejsze. No chyba, że zadziała magia Helsinek, jak mówi specjalnemu wysłannikowi RMF FM jestem z mieszkańców stolicy Finlandii.

Myślę, że to dobre miejsce. Zawsze byliśmy pomiędzy Zachodem a Wschodem. No i w końcu jesteśmy najszczęśliwszymi ludźmi na świecie - mówi.

Wielu organizacjom pozarządowym nie podoba się jednak to, że Trump i Putin wybrali właśnie to miejsce, co wyrażają podczas trwających od wczoraj manifestacji

Mamy nadzieję, że spotkanie w Helsinkach prezydentów Rosji i USA, Władimira Putina i Donalda Trumpa, przybliży zakończenie kryzysu w relacjach między dwoma krajami - oświadczył w poniedziałek rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow.

Mamy nadzieję, że to spotkanie na szczycie pozwoli nam odejść chociaż mały krok od tego kryzysu, w którym obecnie znajdują się nasze dwustronne stosunki - powiedział rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow w wywiadzie dla telewizji RT.

Pieskow odniósł się też do krytyki ze strony USA w sprawie budowy gazociągu Nord Stream 2. Niedawna historia z oświadczeniami strony amerykańskiej w kwestii Nord Stream 2, który jest całkowicie komercyjnym projektem, to z całą pewnością rażący przykład nieuczciwej i niesprawiedliwej konkurencji - powiedział Pieskow, cytowany przez agencję RIA Nowosti.

Trump mówił w piątek w Wielkiej Brytanii, że budowa gazociągu Nord Stream 2 z Rosji do Niemiec po dnie Bałtyku to "tragedia", która utrudnia wysiłki na rzecz światowego pokoju. Jak ocenił, inwestycja ta "nie służy ani Niemcom, ani NATO". Pieskow zaznaczył, że Moskwa jest "zaniepokojona" takimi oświadczeniami.

Zdaniem rzecznika Kremla Putin będzie rozmawiał z Trumpem o konflikcie w Syrii, ale rozmowy "mogą być trudne ze względu na stanowisko strony amerykańskiej wobec Iranu". USA i Izrael ostro sprzeciwiają się obecności w Syrii sił irańskich, które wspierają reżim prezydenta tego kraju Baszara al-Assada. Rosja również jest sojusznikiem Assada.

Przed spotkaniem z Putinem Donald Trump odniósł się na Twitterze do szczytu NATO. Dostałem mnóstwo telefonów od liderów krajów będących w NATO, którzy dziękowali mi za pomoc - napisał. Mieliśmy wspaniały szczyt, który był nieprecyzyjnie relacjonowany przez media. NATO jest teraz silne i bogate - zaznaczył.

Trump w pierwszej kolejności spotkał się z prezydentem Finlandii Saulim Niinisto.

W Helsinkach jest specjalny wysłannik RMF FM Patryk Michalski, który będzie dla Was relacjonował szczyt na antenie RMF FM, na portalu RMF24.pl oraz na Twitterze.

Szef gabinetu Prezydenta RP Krzysztof Szczerski w rozmowie z PAP powiedział, że istotnym jest, by rozmowy Trump-Putin toczyły się "w ramach warunków omówionych na ostatnim szczycie NATO: dialog jest możliwy tylko wtedy, gdy jest toczony z pozycji nienaruszalności podstaw relacji międzynarodowych, czyli prawa do suwerenności i terytorialnej integralności państw".

Rosja zasady te wielokrotnie naruszyła i dlatego nie ma dziś podstaw do stosunków opartych na zaufaniu i zniesienia sankcji. Dialog - tak, zaufanie - nie - powiedział prezydencki minister.

Jak dodał, dialog ma sens "tylko wtedy, jeśli my sami wzmacniamy swoje zdolności do obrony i odstraszania". Są to autonomiczne decyzje sojuszników i nie podlegają negocjacjom z państwami trzecimi - zaznaczył polityk. 

Szczerski ze spokojem odniósł się też do przebiegu rozmów Trumpa i Putina dot. kwestii gospodarczych, w których - według niego - "istnieje naturalna konkurencja i trudno przypuszczać, by prezydent Trump w tych sprawach zachowywał się nieasertywnie".

Wcześniej Donald Trump przebywał w Wielkiej Brytanii. Na Wyspach zapowiadał, że z Putinem będzie chciał omówić m.in. kwestie dotyczące sytuacji na Ukrainie i w Syrii, a także sprawę aneksji Krymu. Uniknął jednak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy możliwa jest poprawa relacji z Moskwą bez wycofania się Rosji z Krymu. Za największy problem Trump uznał istnienie broni masowego rażenia i zapowiedział podjęcie próby rozbrojenia nuklearnego.

_(az/ł)