"Bubel prawny i niewypał" - tymi słowami Rafał Zarzycki, wiceprezes Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa określa możliwość budowy domów do 70 m2, według uproszczonych procedur. Z kolei Główny Urząd Nadzoru Budowlanego stwierdza, że "wszelkie ułatwienia w tym zakresie, szczególnie adresowane do inwestorów indywidualnych, są pozytywne". Tego rodzaju domom przyglądamy się w ramach akcji "Mieszkaniówka bez tajemnic w RMF FM".

O budowie domu do 70m2

Jak informuje na swojej stronie internetowej Główny Urząd Nadzoru Budowlanego, uproszczona procedura dotyczy budowy domu o powierzchni zabudowy do 70 m2, który jest wolnostojący, nie więcej niż dwukondygnacyjny, przeznaczony na własne potrzeby mieszkaniowe, a jego "obszar oddziaływania w całości mieści się na działce, na której został zaprojektowany", a także wnioskodawca ma "prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane".

W takiej sytuacji można skorzystać z uproszczonej procedury, która zakłada:

  • brak konieczności zatrudnienia kierownika budowy oraz prowadzenia dziennika budowy;
  • w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego warunki zabudowy będą wydawane w terminie 21 dni;
  • organ administracji architektoniczno-budowlanej nie będzie mógł zgłosić sprzeciwu do zgłoszonej przez ciebie budowy; GUNB przypomina, "aby budować zgodnie z przepisami, bowiem organy nadzoru budowlanego mogą kontrolować twoją inwestycję";
  • do budowy można przystąpić niezwłocznie po doręczeniu organowi administracji architektoniczno-budowlanej zgłoszenia.

Nowe rozwiązanie weszło w życie 3 stycznia 2022 roku. Od tego czasu przepisy dotyczące domów do 70 m2 nie były zmieniane.

"Wszelkie ułatwienia są pozytywne"

RMF FM zwrócił się do Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego (GUNB) z pytaniem o to, jak ocenia ona możliwość budowy domu do 70 m2 według uproszczonych procedur. To rozwiązanie służyło ułatwieniu procesu budowlanego dla inwestora. Co do zasady wszelkie ułatwienia w tym zakresie, szczególnie adresowane do inwestorów indywidualnych, są pozytywne - stwierdził GUNB.

Urząd zapytany ponownie o zalety i wady tego rozwiązania, odpowiedział, że powyższa opinia "wyczerpuje odpowiedź w tym zakresie".

Na pytanie o to, czy zdarzają się problemy w odbiorach technicznych domów do 70 m2 z powodu ewentualnych - wprowadzanych przez właścicieli nieruchomości - modyfikacji w trakcie realizacji budowy, biuro komunikacji stwierdziło, że "do GUNB nie trafiły takie przypadki".

"Projekt okazał się bublem prawnym i niewypałem"

Inne zdania jest Rafał Zarzycki, wiceprezes Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa (PIIB).

Od samego początku stanowisko PIIB jednoznacznie krytykowało idee budowania domów do 70 m2 bez pozwolenia i kierownika budowy. Pomysł ten traktujemy jako działanie populistyczne będące przedstawiane jako "usprawnienie i przyśpieszenie" procesu budowlanego w przypadku nieruchomości budowanych przez indywidualnych inwestorów. W rzeczywistości projekt ten okazał się bublem prawnym i niewypałem - stwierdza Rafał Zarzycki.

Zdaniem wiceszefa Izby, "miało być taniej i łatwiej, a wyszło trudniej, pojawiły się liczne wątpliwości co do możliwości realizacji tych obiektów, jest problem ze zbyciem tych nieruchomości oraz - co najważniejsze - narażono bezpieczeństwo Polek i Polaków". 

Często zmiany, jakie są wymyślane przez inwestorów na pierwszy rzut oka są bardzo ciekawe, jednak przy ich realizacji trzeba na przykład zmieniać konstrukcje, przeliczać na nowo projekt budynku. Jeśli zrobi to osoba przygotowana do takich prac - inżynier budownictwa to możemy być spokojni. Jeśli jednak podchodzimy do tego "na własną rękę" i sami stwierdzimy, że tak powinno być dobrze, to możemy się bardzo zdziwić - zaznacza Zarzycki.

Kolejnym problemem w kwestii domów do 70m2 może być problem z uzyskaniem kredytu hipotecznego na jego budowę. Nie każdy bank może go udzielić.

Zastanówmy się również nad ładem architektonicznym, jaki jest w naszym kraju. Czy powinniśmy dążyć do spójnej, sprawnej wizji naszej przestrzeni realizowanej i kontrolowanej przez specjalistów, czy uwolnić procedury i zobaczyć, co się wydarzy? W mojej ocenie luzowanie tych procedur świetnie widać chociażby na Mazurach, gdzie jak grzyby po deszczu wyrastają małe obiekty porozrzucane po polach i burzące naturalny krajobraz. Takie pomysły liberalizujące proces budowlany działają na szkodę szeroko pojętego interesu społecznego - podkreśla Zarzycki.

Zdaniem wiceszefa PIIB, "jesteśmy bardzo zdziwieni dalszym rozwojem tego programu i pozostawienie na stanowiskach osób odpowiedzialnych za budownictwo i mieszkalnictwo w poprzednim rządzie, które są w mojej ocenie odpowiedzialne za taką a nie inną sytuację na rynku mieszkaniowym".

Środowisko budowlane oczekuje wycofania się z takich infantylnych pomysłów, jak chociażby ten forowany przez GUNB, gdzie pomija się ekspertów i fachowców. Systematycznie przekazujemy do ministerstwa projekty uwag, które mogą usprawnić proces budowlany w Polsce, zapewniając przy tym bezpieczeństwo powstających obiektów. Powtórzę to, co za każdym razem staram się tłumaczyć politykom - nie ma prostych rozwiązań trudnych spraw. Właśnie mija 30 lat od uchwalenia prawa budowlanego. Być może trzeba wspólnie zastanowić się, jak systemowo je zmienić - kwituje Rafał Zarzycki.

Domy do 70 m2 - liczba zgłoszeń

Jak informuje Główny Urząd Nadzoru Budowlanego (GUNB) w 2023 roku wydano 88 259 pozwoleń na budowę w przypadku budownictwa jednorodzinnego. W 2022 r. liczba ta wyniosła 113 803.

Jeśli chodzi o zgłoszenia dotyczące powstania domu do 70 metrów kwadratowych, to w 2022 roku do GUNB trafiło ich 1204, w 2023 r. - 1618, a od 1 stycznia do 2 sierpnia 2024 r. - 820.

Oto zestawienie zgłoszeń dotyczących budowy domów do 70 m2 w minionych latach, w poszczególnych województwach. Liczby w nawiasach oznaczają zgłoszenia z miast wojewódzkich.

2022 rok:

  • dolnośląskie - 70 (0)
  • kujawsko-pomorskie - 68 (0)
  • lubelskie - 61 (0)
  • lubuskie - 27 (1)
  • łódzkie - 75 (5)
  • małopolskie - 102 (5)
  • mazowieckie - 224 (5)
  • opolskie - 18 (0)
  • podkarpackie - 41 (3)
  • podlaskie - 23 (0)
  • pomorskie - 132 (3)
  • śląskie - 95 (0)
  • świętokrzyskie - 31 (0)
  • warmińsko-mazurskie - 65 (1)
  • wielkopolskie - 106 (1)
  • zachodniopomorskie - 66 (2)

2023 rok:

  • dolnośląskie - 66 (0)
  • kujawsko-pomorskie - 129 (2)
  • lubelskie - 57 (0)
  • lubuskie - 56 (0)
  • łódzkie - 113 (2)
  • małopolskie - 119 (2)
  • mazowieckie - 349 (12)
  • opolskie - 19 (0)
  • podkarpackie - 63 (4)
  • podlaskie - 46 (0)
  • pomorskie - 161 (4)
  • śląskie - 133 (0)
  • świętokrzyskie - 42 (1)
  • warmińsko-mazurskie - 97 (0)
  • wielkopolskie - 105 (1)
  • zachodniopomorskie - 63 (1)

2024 rok (do 2 sierpnia):

  • dolnośląskie - 35 (0)
  • kujawsko-pomorskie - 66 (1)
  • lubelskie - 26 (0)
  • lubuskie - 24 (0)
  • łódzkie - 49 (3)
  • małopolskie - 57 (4)
  • mazowieckie - 202 (4)
  • opolskie - 4 (0)
  • podkarpackie - 34 (2)
  • podlaskie - 9 (0)
  • pomorskie - 64 (2)
  • śląskie - 78 (0)
  • świętokrzyskie - 25 (0)
  • warmińsko-mazurskie - 42 (0)
  • wielkopolskie - 72 (1)
  • zachodniopomorskie - 33 (0)

Komentarz GUNB wobec słów wiceprezesa PIIB

Główny Urząd Nadzoru Budowlanego w poniedziałek, w godzinach popołudniowych przesłał RMF FM swój komentarz - z pytaniem o możliwość jego publikacji - do wypowiedzi wiceprezesa PIIB Rafała Zarzyckiego.

"W odniesieniu do wypowiedzi p. Rafała Zarzyckiego, wiceprezesa Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, GUNB wyjaśnia, że na etapie prac legislacyjnych prowadzonych przez MRiT nad projektem ustawy dot. możliwości budowy domów do 70 m2 według uproszczonej procedury, GUNB, tak samo jak PIIB, brał udział w konsultowaniu tych przepisów i zgłaszał uwagi, w tym sygnalizował kwestie związane m.in. z rolą kierownika budowy" - stwierdził GUNB w komentarzu przesłanym RMF FM.

Jak podkreślił Urząd, "zaznaczyć należy, że w ramach tej inicjatywy, na zlecenie MRiT, GUNB zrealizował konkursy, czego efektem była publikacja projektów domów na stronie internetowej".

"Co do kwestii dalszego rozwoju tego programu (za wypowiedzią p. Zarzyckiego) należy zwrócić się z pytaniem do autora tej wypowiedzi co ona oznacza, lub do inicjatora projektu tj. MRiT. Na ten moment do GUNB nie dotarły żadne informacje z MRiT, co do jakichkolwiek planów dotyczących dalszego rozwoju tej inicjatywy. Tym bardziej GUNB nie prowadzi żadnych prac w tym zakresie" - dodał GUNB.

Mieszkaniówka bez tajemnic w RMF FM

W ramach akcji "Mieszkaniówka bez tajemnic w RMF FM" na stronie internetowej RMF24.pl znajdziecie zestawienie 7 opinii ekspertów o tym, jak mogą zmienić się ceny nieruchomości w Polsce, a także o dostępnych obecnie w Polsce formach wsparcia w zakresie własnego M.